İLETKEN VE YALITKAN MADDELER

A-Elektriğin İletimi

Elektrikli aletlerin çalışması için, elektrik kaynağına ihtiyaç vardır.Akü, pil, batarya elektrik üretir.Evimizde kullandığımız elektrik ise elektrik santrallerinde üretilir.Elektrik kablolarla iletilir.Elektriğin iletilmesinde iletken ve yalıtkan maddeler beraber kullanılır. (Kablonun içinde iletken bakır, etrafında yalıtkan plastik vardır.)[SPOT 1]

B-İletken ve Yalıtkan Maddeler

İletken Maddeler

Elektrik enerjisini ileten maddelere iletken madde denir.

Yalıtkan addeler

Elektrik enerjisini iletmeyen maddelere yalıtkan madde denir.

NOT:

• Genel olarak metaller elektrik iletkenidir.
• Petrol ürünleri ise elektrik yalıtkanıdır.
• İletkenlik ve yalıtkanlık belirli şartlarda geçerlidir.
• Yalıtkan olan maddeler yüksek elektrik enerjisinde (Volt)  iletken olabilir.Örneğin sıvılar yüksek voltajda iletken hale geçer. Bu nedenle elektrikli araçları sıvılardan uzak tutmalıyız.

C- Gazların İletkenliği

• Yıldırım ve şimşek elektrik enerjisidir.
• Hava yalıtkan olasına rağmen yıldırım ve şimşek olaylarında olduğu gibi yüksek elektrik enerjisi havanın iletken olmasını sağlamıştır.
• Burada iletkenliği sağlayan elektriğin gerilimidir (Volt).
• Gerilim arttıkça yalıtkan olan maddeler iletken hale geçer.

NOT: Floresan, neon lambalar içinde gaz bulunmaktadır. Buda gazların iletken olabileceğini gösterir.

D-Elektrik Kazaları

Elektik çarpmalarından korunmak için şunlara dikkat edilmelidir.

1. Yıpranmış fiş, kablo ve prizleri kullanmamak.

2. Bir prize birden fazla fiş takmamak.

3. Elektrik prizlerine herhangi cisim sokmamak.

4. Elektrik direklerine tırmanmamak.

5. Banyo gibi ıslak ortamlarda elektrikli araçları kullanmamak.

6. Elektrik kablolarını ısıdan uzak tutmak.

7. Elektrikli araçlarda TSE belgesi bulunmalıdır.

8. Prizlerin üzerine kapak takılmalıdır.

9. Elektrikle çalışan araçlara topraklama hattı konulmalıdır.

Elektrik Çarpması

İnsan zayıf bir iletkendir. 3-5 volt gerilimde elektriği iletmez.

Ancak 220 voltluk şehir elektriğini iletir (Elektrik çarpması).

Elektrik çarpmalarında şunlara dikkat edilmelidir.

1. Sigorta kapatılmalıdır.

2. Çıplak elle çarpılan kişiye dokunmayın.

3. Giysisinden ya da yalıtkan bir madde ile çekin.

Yıldırım ve Şimşek

Şimşek

Bulutlar arasındaki elektrik boşalmasıdır.

Yıldırım

Bulutla yer arasındaki elektrik boşalmasıdır. Yıldırım yüksek yerlere düşer.

Buralar bulutlara daha yakındır.

Paratoner

Yıldırımın olumsuz etkilerinden korunmak için binaların yüksek yerlerine paratoner (Yıldırımsavar) yerleştirilir.